Những bức ảnh khi Nhà thơ Đậu Nguyên Khôi tham gia Chương trình người yêu nghệ thuật của Kênh truyền hình VOV- Đài tiếng nói Việt Nam
Read User's Comments(0)
Nhà thơ Đậu Nguyên Khôi xin gửi đến độc giả tập thơ " Phút giây và mãi mãi "
Đi tìm chân lý vĩnh cửu trong “Phút giây và mãi mãi” của Đậu Nguyên
Khôi
Độc
giả thân mến!
Có
một thời gọi là “quá khứ”, Baudelaire đã từng nói một câu bất hủ: “Một người có thể có thể bỏ qua việc ăn uống
trong hai ngày, nhưng không thể không đọc thơ trong hai ngày”. Quá khứ ấy
là thời kỳ vàng son rực rỡ của thơ ca. Rồi thời gian trôi đi, đến hôm nay, có
bao nhiêu người làm thơ mà không thấy mình là những kẻ lạc lõng với thời cuộc.
Và phải chăng, thời cuộc… đã làm người ta đã quên mất giá trị nhân văn sâu sắc
của thơ? Tôi đang nghĩ về những người vẫn miệt mài ngày đêm gieo vần điệu giữ
cho lửa thi ca luôn cháy! Lại có những người luôn khao khát đi tìm thơ, nhưng
cảm xúc lại chưa đủ mạnh để làm thức dậy câu chữ. Người ta nói, vì người tìm
thơ ấy chỉ biết xếp tìm ngôn ngữ ở thế giới ngoài mà không biết tìm xúc cảm ở
ngay trong chính mình. Thơ không chỉ là vần điệu, thơ còn là khát vọng. Khát
vọng càng thánh thiện thì thơ càng nhân văn.
Đậu
Nguyên Khôi có sức viết rất đáng nể, điều đó được đo bằng sự chiêm nghiệm, tài
năng và niềm say mê của anh. Chỉ trong vòng một năm, “Phút giây và mãi mãi” đã là tập thơ thứ ba được nhà thơ Đậu Nguyên
Khôi hoàn thành và cho ra đời. Tập thơ đa dạng và phong phú cả về nội dung và
hình thức. Đó là những câu chuyện về tình yêu, tình đời, tình người, về các
nhân vật lịch sử, về xã hội và về nhân tình thế thái. Ngay tiêu đề của tập thơ
cũng gợi nên nhiều suy cảm. “Phút giây và mãi mãi” - đó là sự đối lập
giữa cái tầm thường và cao thượng, giữa cái gượng ép và bay bổng, giữa cái nhất
thời và cái vĩnh cửu, cái xấu và cái tốt, cái đê hèn và sự chân chính… Và trên
hết, sự đối lập ấy lại được thể hiện bằng một tư duy độc lập và hoàn toàn mới
mẻ của nhà thơ Đậu Nguyên Khôi.
Đầu
tiên phải nói đến thơ tình Đậu Nguyên Khôi. Đây có lẽ là mảng đề tài thể hiện
rõ nhất cái tài hoa trong anh – chàng sinh viên Bách Khoa một thủa nuôi dưỡng
tâm hồn bằng thơ và nhạc. Trong “Phút giây và mãi mãi”, tình yêu đượm
màu sắc lãng mạn và triết lý. Anh nói, trên bước đường công tác của mình, từ thời
chống Mỹ cho đến thời kỳ đổi mới, anh đã có dịp đi nhiều nơi, mỗi nơi đều để
lại cho anh nhiều kỷ niệm khác nhau, trong đó có những tình yêu “phút giây và
mãi mãi”. Người ta nói thi sĩ thường đa tình, là đúng chăng?
Trở
về những năm tháng ấy, Đậu Nguyên Khôi có lần đi công tác bằng xe đạp từ Ứng
Hòa lên nông trường Cao Phong. Lúc qua đèo Dốc Cun, dừng chân giữa đường, anh
tình cờ gặp một “cô sơn nữ trăng tròn”. Và cuộc gặp gỡ định mệnh đã để lại
trong anh một mối tình “phút giây và mãi mãi”. Còn gì tuyệt vời hơn khi đang
ngồi nghỉ lưng đèo, ngắm cảnh thiên nhiên, trời mây, núi đồi, nghe tiếng suối
róc rách, nghe tiếng chim rừng “kêu liên miên”, phong cảnh thật hữu tình, lãng
mạn, mà: “Ngồi cạnh cô gái Mường vui tính/ Thẫn thờ nhìn vẻ đẹp hồn nhiên/
Cái hồn nhiên, cô sơn nữ trăng tròn/ Tôi quên mệt thả hồn bay phơi phới”.
Thế rồi, “Chẳng hiểu vì sao tự lúc nào/ Vai đã kề vai môi gần môi/ Lưng trời
hai nửa xa thành một/ Chúng tôi chỉ còn biết chúng tôi.” Chao ôi, giây phút
ấy là giây phút của đôi tim bùng cháy, làm sao không “mãi mãi” cho được! Cô gái
Mường cũng “lẳng lơ” đấy chứ! Nhưng cái “lẳng lơ” mà như Đậu Nguyên Khôi hay
nói với tôi là cái “lẳng lơ” duyên thầm, cái “lẳng lơ” ghi một dấu “nhớ” vào
trái tim người thi sĩ. Để rồi, “Từ đó chiến tranh, xa xa mãi/ Dốc Cun kỷ
niệm tình mang theo…” (Một chiều lưng Dốc Cun).
Rồi
những năm tháng thường đi công tác xuống các tỉnh miền Tây, qua phà Tiền Giang,
Hậu Giang, người thi sĩ lại có thêm một mối tình “bừng cháy”: “Cô bán hàng
rong ấy làm tôi hút vía, hút hồn/ Cái đẹp, cái duyên gái miền Tây ở cô – Lạ
lắm!” Đến nỗi “Mỗi lần đi về tôi như tỉnh như say/… Phà qua rồi tôi
chẳng muốn đi”. Không biết chàng thi sĩ đã tặng cho cô gái ấy bao nhiêu bài
thơ, hay đã tặng cô cả tấm chân tình, để mà rồi tình duyên bén lửa: “Tôi
biết em như dành hết cho tôi/ Cái đẹp, cái duyên người con gái/ Cái đẹp chỉ khi
yêu ta mới thấy/ Chỉ dành cho người một lần thôi vậy”. Tiếc rằng, cuộc tình
ấy cũng qua nhanh như chuyến đò ngang sông chào người lữ khách, để: “Rồi từ
đó, đời cách xa/ Bốn năm trở lại – qua phà/ Bến bờ vẫn như xưa/ Mà người đâu
thấy nữa/ Nhìn dòng sông mông mênh/ Mà nỗi buồn nhớ mênh mông hơn thế!” Vậy
là giây phút năm xưa đã trở thành vĩnh cửu. (Cô gái bán hàng rong phà TiềnGiang).
Thi
sĩ Đậu Nguyên Khôi… đa tình lắm, và cũng lãng mạn đến thế đấy! Tình chỉ thoáng
qua mà ghi nhớ mãi không thôi!
Nhưng
chưa hết, dù tình thì cũng là triết lý, đó là điều thường thấy trong thơ Đậu
Nguyên Khôi, và đó mới là Đậu Nguyên Khôi. Đọc thơ anh, ta dễ dàng bắt gặp
những câu thơ nhiều ẩn nghĩa: “Có những thứ tháng ngày ta muốn quên/ Có
những thứ phút giây nhớ mãi” (“Một chiều Hồ Tây mờ sương”). “Tạo
hóa chỉ ban cho ta một nửa/ Một nửa kia phải tự kiếm tìm/ Càng dày công càng
được đáp đền/ Hạnh phúc nào trời có cho không?” (“Hạnh phúc muộn màng”).
“Cái đẹp chỉ khi yêu ta mới thấy/ Chỉ dành cho người một lần thôi vậy!”
(Cô bán hàng rong phà Tiền Giang). “Hạnh phúc phải đâu là quyền thế/
Bất hạnh ấy là quên nhớ mong!” (Anh tặng em (11)). Dường như ta bắt
gặp đâu đó thứ tình yêu mà cả cuộc đời nhà thơ theo đuổi, đó là tình yêu lý
tưởng? Cũng có những mối tình đẹp nhưng lại sớm phải chìm trong nuối tiếc muôn
đời: “Phải vì thế, vì thế không, có phải/ Để xa rồi, xa nhớ mãi không thôi”
(Nuối tiếc). Hay: “Em, một nửa của thiên thần/ Một nửa của ‘cái tôi’/ Muôn
thuở thôi – cái chuyện tình – đời”. (Chia phôi (1)). Thường thì khi
gần nhau ta chẳng cảm thấy gì, nhưng khi xa nhau ta mới thấy mình đã yêu đến
nồng say, yêu đến để muôn đời trống trải: “Ngày ấy khi anh không còn đến
nữa/ Em mới thấy lòng mình trống trải quá/ Mấy năm học cùng nhau ta chỉ thế/ Cứ
mơ hồ, cứ lặng lẽ hư vô.” (Anh đi rồi).
Nhiều
lắm, và phải nhạy cảm lắm mới khám phá ra thứ triết lý đời thường ấy. Nói về
tình yêu lứa đôi, về tình cảm vợ chồng trong thời bao cấp, nhà thơ cũng có những
cái nhìn hết sức nhân văn và sâu sắc. Nhớ năm xưa khi cuộc sống còn nhiều khó
khăn, ấy thế mà lại có những ông chồng trí thức không biết tìm sự hài hòa trong
cuộc sống, đã để vợ gánh vác quá nhiều những vất vả và lo toan. Chưa kể những
thiệt thòi khi hai vợ chồng lấy nhau đã mấy năm mà món quà cưới tối thiểu là bộ
váy áo “ra trò” mơ mãi cũng chẳng thấy. Nhưng rồi, có lẽ là người trong cuộc
chăng, nên nhà thơ mới ghi lại trọn vẹn được khoảng khắc đầy xúc động khi người
chồng có tác phẩm được đăng, mới đem nhuận bút mua tặng vợ món quà ấy được. “Em
nằm trong cánh tay tôi/ Trong mơ em nở nụ cười rất tươi/ Chả là trong buổi sáng
nay/ Có tiền nhuận bút tôi may cho nàng/ Một bộ váy áo đắt tiền/ Vợ chồng mơ
suốt cả liền mấy năm.” Cảm động quá phải không? (Nụ cười trong mơ).
Lại có câu chuyện một anh chàng làm nghiên cứu sinh học, suốt ngày vùi đầu
trong sách vở, nếu không thì cũng lội ngày, lội đêm trên đồng ruộng để tìm ra
những hạt giống cho năng suất cao. Thành thử, một mình vợ gánh trăm thứ lo, nào
là chuyện kiếm thêm tiền bù vào lương, nào là xếp hàng mua tem phiếu, nào là
chờ cả đêm gánh nước, nào là thiếu củi, thiếu mắm, nào là con ốm, con đau. “Em
nằm trong cánh tay tôi/ Bờ mi ngấn đọng một vài giọt sương/ Buổi chiều nấu cháo
cho con/ Nó ốm mà cháo nấu không có gì.” Thật xúc động, tôi nhận ra một
điều là dường như tất cả những ông chồng ấy đều đã nhận ra trách nhiệm của
mình, đều thương vợ bằng tất cả sự ăn năn của một tình yêu mãnh liệt! “Tôi
nhìn vào cánh tay em/ Khô như ống điếu, da nhăn mấy viền/ Còn tôi cứ bút với
nghiên/ Với giống, với má, lội đêm, lội ngày.” (Giọt sương bờ mi).
Chỉ cần vậy thôi đã ấm lòng biết bao! Cuộc sống khó khăn đâu ai oán trách, chỉ
cần ta thương nhau, yêu nhau, và quan tâm nhau thật hơn thôi. Còn rất nhiều
những câu chuyện hiện thực nữa, như câu chuyện về nỗi khổ của người vợ đi xuất
khẩu lao động, và v.v… Cuộc sống mà, cả tình yêu và hạnh phúc nữa, đều cần lắm
sự thấu hiểu tận cùng của con tim!
Chao
ôi! Đến đây tôi chợt chững lại… Dường như trong thơ Đậu Nguyên Khôi, anh không
bao giờ nỡ và không bao giờ có thể chịu được việc nhìn thấy những người phụ nữ
phải chịu đau khổ! Và phải chăng chính vì vậy, anh dành cho những người phụ nữ,
trong bất cứ câu chuyện nào, một cái kết đầy nụ cười? Tôi trân trọng điều đó ở
anh!
Gác
lại chuyện con tim, tôi theo Đậu Nguyên Khôi tìm về những trang sử của đất
nước. Đậu Nguyên Khôi có nhiều bài thơ viết về các nhân vật lịch sử mà tôi thấy
tâm đắc. Điều đặc biệt là khi viết, nhà thơ đã dành nhiều thời gian để nghiên
cứu về cuộc đời, sự nghiệp, và tính cách của nhận vật. Cuối cùng là đưa ra
những nhận xét sắc sảo, nhiều ẩn ý xung quanh câu chuyện của “những người năm
xưa ấy”.
Viết
về Văn Cao, nhà thơ tả từ cái nói đến cái đi, từ cái nhìn đến cái cười, rồi cái
gõ đàn… tất cả đều khác lạ. Tôi không biết có phải vì Đậu Nguyên Khôi vốn là
một người đam mê nhạc, nếu không muốn nói là “sành nhạc”, nên anh có cách cảm
nhận rất đặc biệt về người nhạc sĩ này không? Với anh, Văn Cao là nghệ sĩ duy
nhất để lại dòng nhạc mang tính bác học trong nền âm nhạc Việt Nam . Anh viết
trong thơ: “Nghèo khổ cứ nghèo khổ/ Khổ đau cứ khổ đau/ Thơ mộng, mộng không
hết/ Yêu thương đến lúc chết.” Lời ca ngợi ngắn thôi mà quá đủ: “Văn
Cao, Văn Cao ơi/ Ông sống mãi trong đời/ Thiên thai và suối mơ/ Quốc ca và sông
Lô…” (Ông Văn Cao).
Còn
với Lưu Quang Vũ, Đậu Nguyên Khôi nói, Lưu Quang Vũ có quá nhiều nét khác biệt
với nhiều văn nghệ sĩ khác. Lưu Quang Vũ có tính cách mãnh liệt và viết chỉ vì
đất nước và con người, viết như thể thời gian còn lại quá ngắn ngủi. Đối với
anh, kịch Lưu Quang Vũ “tự cổ kim đông tây khó sánh”. Lưu Quang Vũ già dặn
trước tuổi. “Anh chạy rút thời gian/ Như chỉ còn khoảnh khắc/ Ý tứ viết
chẳng kịp/ Trào ra như dòng thác”; “Anh sống có thế thôi/ Chỉ bốn mươi
tuổi đời”; “Nhưng anh sống lâu nhất/ Sống mãi và sống mãi/ Hồn Quang Vũ
còn đây/ Lửa Quang Vũ còn cháy”. Đó chính là cái phút giây và mãi mãi. Là ý
nghĩa của cuộc sống ngắn ngủi và cuộc sống trăm tuổi. Dường như tôi cũng đã
thấy ngọn lửa lý tưởng rực sáng ấy trong con người Đậu Nguyên Khôi. (Nước
rút).
Ngược
dòng lịch sử, có người viết về Nguyễn Trãi và nói đến cái oan khiên, Đậu Nguyên
Khôi cho rằng nói thế không đúng. Theo anh, quan điểm của Nguyễn Trãi vốn lấy
dân làm gốc, nhưng từ ngay sau khi thắng giặc, triều đại nhà Hậu Lê đã bắt đầu
có sự rạn nứt. Triều đình sang đến đời vua thứ hai đã có nhiều phe phái. Chính
vì vậy, Nguyễn Trãi đã lui về ở ẩn ở Lệ Chi Viên. Ông muốn quên đi tất cả,
nhưng không được vì tấm lòng lo vận nước nhà: “Tóc bạc thờ ơ tình tuế
nguyệt/ Lòng son thắc mắc nghĩa quân thần.” Hay có những lần ông nhìn trăng
mà thốt: “Bui có một lòng trung lẫn hiếu, Mài chăng khuyết, nhuộm chăng đen.”
Với Nguyễn Trãi, phàm làm người “biết chữ” phải “ưu dân”, phàm làm đấng
quân tử, không thể nguôi quên đạo “quân thần” dù cả trong hoàn cảnh bị “vua
quên”. Và vì thế, chỉ có sống trọn “đạo trung” thì tâm mới “được an nhàn”. Tuy
nhiên, do ảnh hưởng và quan điểm của Nguyễn Trãi không phù hợp với phe mạnh,
nên chúng luôn tìm cách triệt hại ông. Nhân có chuyện vua băng hà ở Lệ Chi Viên
nên chúng lấy đó là cơ hội tốt để hành động. Đậu Nguyễn Khôi thấu hiểu điều đó,
nên khi viết về Nguyễn Trãi, anh cố ý thể hiện quan điểm của mình. Anh viết: “Thắng
giặc, chăn dân, dạ chửa an/ Nước nhà lâm nạn giặc ‘nội xâm’.” Và dành sự
đồng cảm của một người đi sau tới người anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi: “Chuyện
ấy phải đâu người chẳng biết/ Vận trời, vận nước biết sao đây?/ Lệ Chi đau đáu
vời non nước/ Nghĩa khí, công thần, ai với ai?” (Viếng Côn Sơn).
Lời trăn trở ấy đến hôm nay còn viết lại, thì phải chăng, đó còn là lời trăn
trở của nhà thơ – một người đã qua rồi những năm tháng thăng trầm của lịch sử
hiện đại?
Còn
nhiều lắm, nếu tôi cứ viết mãi về Đậu Nguyên Khôi. Anh là một người sống qua
hai thời kỳ ngoại xâm, từ nền kinh tế bao cấp đến kinh tế thị trường, anh cũng đã
từng làm việc từ những công ty kinh doanh đến các cơ quan quản lý, chính vì vậy
mà mảng đề tài tình người, tình đời, hay những vấn đề về kinh tế xã hội,… Tất
cả những điều ấy đều được anh lột tả một cách sâu sắc, giàu cảm xúc và triết
lý. Có những vấn đề khá lớn được đề cập trong những câu thơ ngắn ngủi, như: “Chuyện
xưa, chuyện nay”, “Ông hàng xóm tốt bụng”, “Của hồi môn”, “Chuyện
hai ông Tổng”, “Mẹ lớn, mẹ nhỏ”, “Phạt vi phạm hành chính”,…
Đó là những điều anh đã từng mắt thấy tai nghe, bản thân anh lại là người có kiến
thức, tư duy khá tốt, cách viết hài hước, hóm hỉnh nên những câu chuyện trong
đề tài này cứ dần mở ra vô cùng thú vị.
Và
sẽ còn nhiều điều thú vị nữa về thơ và đời của Đậu Nguyên Khôi mà tôi chẳng thể
kể hết. Hy vọng là những “giây phút” hôm nay tôi trải lòng về thơ anh có thể là
một điều gì “mãi mãi” cho sự đồng cảm của tôi và thơ anh hay chăng? Tôi tin vào
những chân lý vĩnh cửu mà anh đã và đang đau đáu gửi gắm sau mỗi trang thơ giàu
tính nhân văn của mình.
Thạc sỹ Văn học
Hoàng Yến
Có những thứ
tháng ngày ta muốn quên
Có những thứ
phút giây nhớ mãi
Có những thứ
tháng năm khô lại
Có những thứ
phút giây bừng cháy
Có những người
cuộc đời ngắn ngủi
Mà tiếng thơm để
lại ngàn thu
Có những người
sống lâu trăm tuổi
Càng sống càng
tồi, càng sống càng bé lại.
Có bài toán cặm
cụi cả ngày chả được
Lại có bài khó
hơn, giải ra trong chốc lát
Có những người
gần hết cuộc đời
Không mối tình
vắt vai
Bỗng một ngày
gặp một người con gái
Đẹp như dòng
suối
Có những người
mải miết làm thơ
Cả trăm bài, đọc
thấy cứ khô khô
Lại có tứ thơ -
ra đời trong khoảnh khắc
Mà nói lên cả đời, cả kiếp.
Hồ Tây, có một
chiều như thế
Một chiều thẳm
sâu ký ức tôi
Hồ Tây sương
phơi, nước mây một màu
Như xa như gần,
Hồ Tây thuyền ai
Có một người con
gái - Đứng cạnh tôi
Ngắm cảnh Hồ Tây
như đắm, như say
Tôi tò mò hỏi
không đâu
Bạn thấy thế nào
- Hà Nội, Hồ Tây?
Em không trả lời
ngay
Se sẽ hát, thay trả
lời
Hà Nội và Hồ Tây
Em hát - Còn tôi
say
Tôi hiểu
Em yêu Hà Nội,
Hồ Tây nhường nào
Cũng phải thôi -
Hà Nội và Hồ Tây
Ai mà chả yêu,
chả say!
Tôi cũng hát
tặng em mấy câu
Hà Nội và Hồ Tây
Em mỉm cười -
Tươi lắm
Anh hát chưa
phải hay
Nhưng cảm xúc
tràn đầy
Làm em nghe như
thấy
Hà Nội, Hồ Tây
vẫy gọi
Anh hát nữa đi,
em nghe đây!
Thế là tự nhiên
chúng tôi thấy gần nhau
Để ý nhau từ
khóe mắt, môi cười
Chuyện Hà Nội,
Sài Gòn
Chuyện Đông,
Chuyện Tây...
Rượu không mời -
Mà ngây ngây say!
Ôi! cô gái
Lần đầu tôi gặp
Đẹp chưa phải
đẹp, mà duyên thật duyên
Cái duyên kỳ ngộ
- Tim tôi bén lửa
Cả hai chúng tôi
đều thế cả!
Nhưng rồi, đó
chỉ là giây phút thôi
Chúng tôi là hai
dòng
Một Sài Gòn, một
sông Hồng
Em chỉ đến Hà
Nội duy nhất một lần
Có những thứ
tháng ngày ta muốn quên
Có những thứ
phút giây nhớ mãi
Có những thứ
tháng năm khô lại
Có những thứ
phút giây bừng cháy
Đó là cái tình
thiên thu vời vợi
Tôi biết đời ai
Như cánh chim
bay
Từ trời Mỹ, trời
Âu xa xôi
Còn tôi
Chỉ là cái nhà
thơ dễ nhớ, dễ say
Dơ dở, ương ương
Chỉ mộng mơ, say
khướt
Dễ đau xót, cảm
thương
Vơ vẩn đến không
cùng
Nhưng tôi không
thôi - Tơ tưởng, vấn vương
Cái cảnh, cái
tình - Tôi gặp em
Một chiều Hồ Tây
mờ sương!
Đi về miền Tây,
qua phà Tiền Giang
Tôi không thể
không mua hoa quả làm quà
Hoa quả nhiều vô
kể, mà rẻ nữa
Hồi đó tôi chưa
vợ, mua chỉ để cho
Nhưng tôi mua
nhiều cũng còn ý nữa
Đó là chuyện từ
cô bé hàng rong
Cô bán hàng rong
ấy, làm tôi hút vía, hút hồn
Cái đẹp, cái
duyên gái Miền Tây ở cô - lạ lắm
Ta “chết” vì các
cô nặng nhất ở cái nhìn
Chỉ nhìn thôi
cũng đủ nói ngàn lần
Giữa người này
người kia khác nhau xa lắm!
Chỉ họa sĩ tài
ba mới mong diễn tả đôi phần
Em thường tặng
không tôi cái nhìn trong suốt ấy
Làm mỗi lần đi
về, tôi như tỉnh, như say
Từ cái lời mời,
cho đến lời hỏi thăm
Dễ thương, dễ
yêu kỳ lạ
Âm thanh thánh
thót rơi mộng mơ
Bộ bà ba, thân
hình em như liễu, như tơ
Phà qua rồi, tôi
chẳng muốn đi
Có lần mua quà, giả
vờ cầm tay
Có lần bất cẩn,
vương bẩn áo
Em chẳng bắt
đền, chỉ trách yêu, thầm bảo
Với anh, em
không thể nào...!
Tôi biết, em như
dành hết cho tôi
Cái đẹp, cái
duyên người con gái
Cái đẹp chỉ khi
yêu ta mới thấy
Chỉ dành cho
người, một lần thôi vậy
Nhưng qua phà
bằng ô tô
Tôi chưa một lần
có thì giờ
Để nói với em -
Lời của trăng, của gió
Chưa một lần xin
em địa chỉ!
Rồi từ đó, đời
cách xa
Bốn năm trở lại
- Qua phà
Bến bờ vẫn như
xưa, mà người đâu thấy nữa
Nhìn dòng sông
mênh mông
Mà nỗi buồn nhớ,
mông mênh hơn thế!
Chắc là em đã đi
lấy chồng?
Em có hạnh phúc
không?
Có bao giờ em
lắng nghe dòng sông,
Thì thầm tình
anh, tình em?
Chưa nói với
nhau điều gì - Mà vô cùng!
Dừng chân một
chiều, lưng Dốc Cun
Ngồi ngắm đất
trời, ngắm núi non
Tiếng suối đâu
đây nghe róc rách
Chim rừng ca
khúc nhạc tiên thiên
Ngồi cạnh cô gái
Mường vui tính
Thẫn thờ nhìn vẻ
đẹp hồn nhiên
Cái hồn nhiên,
cô sơn nữ trăng tròn
Tôi quên mệt,
thả hồn bay phơi phới
Em nhìn tôi, chỉ
nhìn không nói
Má ửng hồng, len
lét nhìn thôi
Tôi đâm bạo, lân
la chuyện gió mây
Chẳng hiểu vì
sao, tự lúc nào
Vai đã kề vai,
môi gần môi
Lưng trời hai
nửa xa thành một
Chúng tôi chỉ
còn biết chúng tôi!
Trời đã về
chiều, đường còn xa
Lưu luyến chia
tay, lưu luyến quá
Người đi kẻ ở,
luống ngâm ngùi
Em tiếp sức tôi,
vượt đỉnh đèo
Từ đấy chiến
tranh, xa xa mãi
Dốc Cun kỷ niệm,
tình mang theo.
Mơ mãi, mong
hoài - Rồi cũng có một ngày
Trời đẹp đến như
hôm nay
Đẹp bâng khuâng,
đẹp lạ lùng
Bầu trời xanh
trong, lồng lộng bóng em
Em đã đến bên
anh - thật vậy không?
Người chẳng một
đồng xu dính túi
Người ngoài đời
chẳng ai biết tới
Một khối tình - Cứ
khư khư giữ mãi
Chỉ mong, chỉ
tin thôi mà
Sợ mất niềm tin -
Đời còn lại gì
Cứ tin, dù muộn
màng - Em đến rồi kia!
Tạo hóa chỉ ban
cho ta một nửa
Một nửa kia phải
tự kiếm tìm
Càng dày công,
càng được đáp đền
Hạnh phúc nào
trời có cho không!
Tình yêu là vậy
đấy
Không thể nào
mua, chẳng thể xin
Nó chỉ đến với
ai mong nó
Nó đến trong -
cái duyên kỳ ngộ
ày đẹp ấy, là
cái ngày đầu tiên
Anh thầm nghe từ
môi em - Tiếng gọi “Anh!”
Cái tiếng “Anh”
rơi vào đời thật nặng
Cái tiếng “Anh”
ngọt ngào, ấm nắng
Em thấy có lạ
không? - Từ ngày có em
Mọi thứ đều khác
lắm
Chẳng phải anh
lười biếng
Chẳng phải anh
bê tha
Lâu nay, cái gì
cũng khuyết một nửa
Như hằng đẳng
thức, mới viết ra một vế
Cây liễu trong
vườn lâu nay ủ rũ
Bây giờ, bóng
liễu bỗng thướt tha
Mái tóc em bay,
bóng dáng em mà
Tính cây liễu
xưa nay vẫn thế
Cây đời anh, rồi
mai ngày bén rễ
Lá sẽ xanh, hoa
sẽ nở, hương bay
Lời của nắng,
của gió, của mây
Xáo động hồn
thơ, hồn của cỏ cây
Đừng bao giờ xa
nhau, em của anh
Có giận hờn xin
hãy là lẽ thường
Phút giây thôi,
biển lại về với biển
Lại dạt dào, xao
xuyến, lại mênh mang
Như rễ cây, từng
ngày sâu lòng đất
Hút căng mình,
nhựa sống của yêu thương
Như sóng biển,
mãi vấn vương bờ cát
Mãi ôm bờ, ôm
dào dạt, miên man
Thực trong tay -
mà anh cứ ngỡ ngàng.
Từ ngày có em,
đời sang trang
Hạnh phúc quá,
mọi thứ đều khác hẳn
Em trao tặng
anh, tình yêu trong trắng
Anh quỳ nhận,
trong ngỡ ngàng vô tận
Tình em như biển
cả, như núi sông
Như cung đàn,
chơi vơi đến không cùng
Anh muốn hát
ngàn lời yêu tha thiết
Dâng tặng em - Là
cả sắc xuân hồng.
Anh tặng em (11)
Tưởng đã quên
rồi, chuyện năm xưa
Tháng ngày lằng
lặng, tháng năm qua
Vùi sâu ký ức,
thôi buồn nhớ
Quen bước phong
trần, dạn gió mưa
Nào có ngờ đâu,
có một ngày
Trời đất xoay
vần, ai có hay
Đời còn dun dủi,
ta còn gặp
Chuyện cũ năm
xưa, người còn đây
Em hạnh phúc
không, hạnh phúc không?
Giầu sang phú
quý, anh chúc mừng
Người ấy công
danh, quyền thế thế
Giá nhỡ cùng
anh, có khổ không?
Em đấm đấm tôi,
chuyện sầu tuôn
Vô tình chi mấy,
cho nát lòng
Hạnh phúc phải
đâu là quyền thế
Bất hạnh ấy là
quên nhớ mong
Em ơi, đừng nhắc
nữa thêm đau
Chuyện đã thế
rồi, còn biết sao
Người ấy lắm
tiền, em làm phước
Cho người nghèo
khổ, gọi lòng nhau
Anh tặng em đây,
có muộn không?
Mấy tập thơ
thôi, chẳng bạc vàng
Nửa đời thao
thức, nửa đời viết
Cho người, cho
em - cho mênh mang.
Hà Nội, cái thời
thanh bình ấy
Em ở nơi nào, có nhớ không?
Hồ Trúc Bạch
những ngày thơ mộng
Chuyện học bài,
chuyện gẫu, mông lung
Cái ngày ấy,
chúng ta thường thế
Phải tỏ ra thanh
lịch, kiêu sa
Tình thắm thiết,
không lời nói nhỏ
Càng yêu nhau,
càng thêm giữ kẽ
Phải vì thế, vì
thế không, có phải?
Để xa rồi, xa
nhớ mãi, không thôi
Từng sợi nhớ,
từng sợi bạc mái đầu
Sao là không -
Đã không là của nhau?
Nuối tiếc rồi,
nuối tiếc mãi mang theo!
Chia phôi (1)
Thế là hết, mảnh
trăng tình đã lặn
Tình yêu chúng
mình, chẳng thể xa hơn
Em có con đường
của em, anh có lý tưởng
Dám trách gì em,
chuyện thế thường
Dù hạnh phúc tột
cùng,
anh vẫn thấy mong manh
Những đam mê,
yêu thương không giới hạn
Đó là những gì Trời,
Phật ban tặng
Cho những tâm
hồn, còn nguyên tờ giấy trắng
Em
Một nửa của
thiên thần
Một nửa của “Cái
Tôi”
Muôn thuở thôi -
Cái chuyện Tình - Đời
Ai đã dám từ bỏ
giàu sang
Để chuốc lấy cái
nghèo hàn
Biết làm sao,
hỡi tình duyên ngang trái
Anh không thể
giàu có bằng sự đê hèn
Anh không thể
làm việc chỉ vì tiền
Lý tưởng đời
mình, dễ đổi được đâu em
Chẳng trách gì
em, chẳng trách em
Phút giây huy
hoàng vẫn còn đó mãi
Trên đời này mấy
ai vượt qua nổi
Mà trách em - Anh
chỉ chút buồn thôi
Nhưng anh thì - Mong
mãi mãi em vui.
“Chia
phôi (1)”- bản tình ca đánh thức
những lý tưởng ngủ quên…
Tôi
có may mắn được gặp nhà thơ Đậu Nguyên Khôi một đôi lần. Và lần nào cũng vậy,
tôi cứ thế ngồi lặng yên hàng giờ nghe anh say sưa kể chuyện. Nếu không phải vì
công việc buộc tôi phải tạm biệt anh thì có lẽ tôi còn muốn ngồi đó nghe anh kể
hoài những bản tình ca bằng lời đến mãi không thôi. Điều gì đặc biệt và cuốn
hút ở Đậu Nguyên Khôi đến vậy? Tôi nói, đó chính là tâm hồn của anh, là đam mê
của anh, lý tưởng của anh, và… tình yêu của anh! Anh đã gom tất cả lại, và gửi
vào trong thơ.
Giờ
thì, ngừng đôi chút, bạn hãy thử cùng tôi nhắm mắt lại và tưởng tượng về những
cuộc tình xung quanh ta hôm nay… Bạn thấy gì? Cuộc sống hiện đại ra sao? Hạnh phúc
thì sao? Chia ly thì sao? Có phải người ta thật dễ khóc, người ta thật dễ buông
lơi đời sống này chỉ vì mộng tình yêu tan vỡ. Hôm nay, có mấy ai đau đáu về
những tình yêu lý tưởng? Còn tôi, tôi tìm thấy nơi ấy có Đậu Nguyên Khôi! Và
tôi thấy Đậu Nguyên Khôi trong bài thơ “Chia phôi (1)”.
“Chia phôi (1)” là sự chia ly đáng tiếc của một mối tình đẹp.
Không có gì đau khổ, day dứt bằng sự chia ly. Đó là một hiện thực hằng ngày, hàng giờ trong cuộc sống.
Đậu Nguyên Khôi không hề lẩn tránh điều đó. Trong hầu hết các bài thơ về tình
yêu của anh, dù là có thật của riêng mình, của người, hay mang tính chất hư
cấu, tất cả đều nặng về một tình yêu lý tưởng, vượt ra ngoài cuộc sống vật
chất.
Anh
viết:
“Ai đã dám từ bỏ giàu sang
Để chuốc lấy cái nghèo hàn”
Đó
phải chăng là một triết lý mà xã hội càng về ngày nay chúng ta càng nhìn nhận
rõ hơn. Tôi đã thấy sức mạnh của đồng tiền từ cổ chí kim, nhưng là người sống
trong xã hội hiện đại, mỗi ngày đọc bao nhiêu tin bài về vòng xoáy ác nghiệt
này, tôi hiểu những gì nhà thơ nói. Thực tế khi xã hội có sự xa cách giàu
nghèo, thì cuộc sống tinh thần và cuộc sống vật chất luôn là những mẫu thuẫn có
thể thường gặp trong nội tại mỗi con người. Người con gái đẹp cũng vậy thôi, từ
một trái tim trong sáng của tuổi trẻ, với những cuộc tình lãng mạn, mộng mơ,
đến một ngày dần nhường chỗ cho những cám dỗ về sự giàu sang, phú quý, quyền
hành, và danh vọng:
“Em, một nửa của thiên thần, một nửa của
cái tôi
Muôn thuở thôi – cái chuyện tình – đời”.
Chuyện
muôn thuở phải đâu ai không biết. Nhưng ở đâu đó, hoặc ít nhất là trong khao
khát của nhà thơ, luôn tồn tại một cuộc sống lý tưởng, một cuộc sống coi trọng
phẩm chất, nhân cách hơn cả tiền bạc, quyền uy và danh vọng. Và để giữ được lý
tưởng đó, con người phải tự vượt lên tất cả, vượt lên khỏi mình, như nhà thơ,
nhà biên kịch Lưu Quang Vũ từng viết trong bài “Thơ tôi là mây trắng của đời
tôi”
“Vượt khỏi mình, tôi đến với muôn phương
Nói lời riêng mà thấu triệu con tim.”
Chúng
ta có bao giờ đặt câu hỏi, vì sao mà sự nghiệp của Lưu Quang Vũ mãi trường tồn?
Tôi cũng từng đem câu hỏi này dành cho nhà thơ Đậu Nguyên Khôi. Anh nói, tất cả
những thứ hời hợt trên đời đều có lúc tan biến, nhưng lý tưởng thì không bao
giờ mất. Chúng ta cũng đừng nghĩ lý tưởng là điều gì đó quá xa vời, viển vông,
hay cá nhân. Bởi lý tưởng cao đẹp chính là lý tưởng chạm đến tâm can của nhiều
người. Tình yêu cũng vậy, tình lý tưởng là tình đem đến nụ cười nhiều hơn nước
mắt, đam mê hơn là bồng bột, hạnh phúc hơn là khổ đau. Đó chẳng phải là điều ai
cũng khao khát hay sao? Chính nhà thơ Đậu Nguyên Khôi cũng khao khát đến cháy
bỏng điều ấy, khao khát “đánh thức” tình yêu lý tưởng bấy lâu nay dường như đã
ngủ quên trong xã hội đầy rẫy những kim tiền. Như trong “Chia phôi (1)”,
bên tình, bên lý tưởng chẳng khác bên tình bên hiếu trong “Truyện Kiều”,
nặng nhẹ khó phân. Chọn bên nào cũng thật khó khăn. Và nhà thơ đã phải tận cùng
đau xót để dứt khoát:
“Anh không thể giàu bằng sự đê hèn
Anh không thể làm việc chỉ vì tiền
Lý tưởng đời mình dễ đổi được đâu em?”
Nhưng
chỉ dứt khoát đâu làm nên lý tưởng, chỉ dứt khoát thôi thì đâu phải là Đậu
Nguyên Khôi. Trong hầu hết các bài thơ đầy tính quyết liệt ấy, còn là sự vị
tha, sự bao dung, sự chung thủy. Tình yêu dù không thành cũng vẫn là mãi mãi,
những cái đẹp dù không thể kéo dài hơn nhưng vẫn là một kỷ niệm không thể phai
mờ.
“Chẳng trách gì em, chẳng trách em
Phút giây huy hoàng vẫn còn đó mãi
Trên đời này mấy ai vượt qua nổi
Mà trách em anh chỉ chút buồn thôi
Nhưng anh thì - mong mãi mãi em vui”.
Đến đây tôi bỗng nhớ đến nữ nhà thơ
nổi tiếng người Nga - Olga Berggoltz, khi chia tay người tình, bà cũng có tình
cảm tương tự:
“Anh hãy cố vui lên dù con đường hai ngả
Tìm hạnh phúc bình yên trong ấm áp cơn mưa!” (Mùa lá rụng)
Tìm hạnh phúc bình yên trong ấm áp cơn mưa!” (Mùa lá rụng)
Trước
khi gặp Đậu Nguyên Khôi và đọc thơ Đậu Nguyên Khôi, tôi vẫn là kẻ sẵn sàng đạp
đổ tình yêu nếu phát hiện một nửa trái tim của mình lừa dối. Tôi đã không có
được sự vị tha như anh. Nhưng giờ khác rồi, Đậu Nguyên Khôi đã cho tôi lý tưởng
về một tình yêu đẹp, nếu có thể bên nhau thì cũng nhau vun đắp, nhưng nếu chẳng
thể cùng nhau đi suốt cuộc đời, thì hãy dành cho nhau sự thấu hiểu. Bởi vì sao
ư? bởi trên đời này đâu phải chông gai nào ta cũng dễ vượt qua, và bởi vốn dĩ
người ta gặp nhau trong đời đã là một cái duyên, nên chia ly “mong mãi mãi em vui”
là thế! Ôi, cách xử sự thật không thể tốt hơn!
Thơ
Đậu Nguyên Khôi là con thuyền trăn trở nhiều lý tưởng cao đẹp. Và “Chia phôi
(1)” là một bản tình ca đánh thức những lý tưởng ngủ quên. Lý tưởng ấy là
nhân cách, là phẩm hạnh, là cái trong sáng, cao thượng, là sự thủy chung, son
sắt trong tình yêu, là những phút giây vĩnh viễn không thể phai mờ… Phải chăng
đó chính là nhân tố có sức cảm hóa mạnh mẽ của thơ Đậu Nguyên Khôi?
Thạc
sỹ Văn học - Hoàng Yến
Em ngưỡng mộ
anh, em yêu anh
Anh có trái tim,
anh có tấm lòng
Anh cho em, tình
yêu trong trắng
Anh đừng bỏ em,
đừng bỏ em!
Ôi! Tôi có thể
nào chia tay em đây
Nhưng đời tôi
giờ như cánh chim bay
Giữa trùng khơi,
mưa gió
Không còn cây,
không còn tổ
Tôi không thể nhìn
thấy em khổ
Tôi yêu em mà, trắng
đêm không ngủ
Nhưng đời là thế,
đành thế em ơi
Tôi mãi mãi yêu
em, đến tận cuộc đời.
Ngày ấy khi anh
không còn đến nữa
Em mới thấy lòng
mình trống trải quá
Mấy năm học cùng
nhau ta chỉ thế
Cứ mơ hồ, cứ
lặng lẽ, hư vô
Sao lại thế, làm
sao có thể thế
Anh thông minh,
phẩm hạnh thế kia mà
Anh học giỏi,
lắm “tài vặt” quá thể
Sao nỡ nào đạp
dẫm một tài hoa
Hồi thực tập, em
biết anh trĩu buồn
Bao đớn đau dồn
trút lên phím đàn
Cả phòng lặng im
và em bật khóc
Từng tiếng đàn,
giằng xé nát tim em
Cung đàn ấy anh
chơi tự bao giờ
Mà chứa chất nỗi
lòng anh chan chứa
Em biết rằng
chẳng còn anh, chẳng thể
Anh đi rồi, em
nuốt lệ vào trong
Anh đi rồi, em
sống với riêng em.
Cám ơn em! Anh
hạnh phúc quá chừng
Nước mắt em rơi,
rơi xuống đời anh
Từng giọt rơi,
rơi từng giọt vào hồn
Xé tan bớt mảng
băng buồn lạnh giá
Sau ba năm, ba
năm dài xáo động
Bước vào trường
lòng chật ních ước mơ
Chạy đua thời
gian, quên ăn, quên ngủ
Đến cả tình em,
anh còn quên nữa!
Thật thế mà. Em
có biết? Chao ôi!
Không dám ăn đến
nắm xôi mấy xu
Không dám mua
đến chiếc áo thứ ba
Mộng là thế, mà
tiền có ai cho!
Em biết đấy, kỉ
niệm trường Bách Khoa
Anh đã viết bằng
trái tim lộng gió
Ai nào biết, có
một ngày như thế
Xa trường, xa
em, xa hết bạn bè
Dông bão mịt
mùng, quằn quại nỗi đau
Ốm liệt giường
bốn tháng sau ngày đó
Cảnh gia đình
thuốc thang đâu có dễ
Thế mà qua - Qua
được mới lạ chưa!
Trong mịt mùng
cứ ẩn hiện bóng em
Cái cô N, đôi
dép vẹt đế mòn
Gái Hà Nội mà
giản đơn như không
Nhưng toán thì
không chịu kém cả anh
Cái cô N, ngày
lao động xây trường
Đi cùng đôi với
thằng T - Làm anh
Giữa trưa hè lên
cơn sốt đùng đùng
Có buồn cười, em
có buồn cười không?!
Một quãng đời,
một mảnh đời nhẹ tênh
Lũ đời trôi,
trôi không kịp nhìn em
Cuốn xa xăm, xa
xăm mãi thác ghềnh
Anh biết rằng,
anh chẳng thể còn em
Nhớ thương vùi
trong mãi nỗi nhớ thương.
Xuân này nữa, đã
mười xuân
Ta vẫn đến đây,
ngắm Hồ Gươm
Để ngắm trăng
suông, hoa cỏ dại
Để lòng vui chút
lẫn buồn thêm
Xuân này nữa, đã
mười xuân
Xuân vẫn lạnh
lùng xuân xa xăm
Đời nuốt cô đơn,
tình lẳng lặng
Một cõi lòng
riêng, một cõi lòng
Ta biết tìm ai,
cũng như ta
Để mà tâm sự, để
sẻ chia
Hai nỗi cô đơn,
cùng chụm lại
Lẽ nào chẳng thấy
Xuân hiện ra!
Là con người,
tôi không thể không yêu
Yêu tha thiết,
yêu đến chết
Yêu em bằng tình
yêu đẹp nhất
Và tôi yêu
Nhân phẩm, công
bằng, bác ái...
Yêu đất nước
tôi, từng ngày khắc khoải
Có tình yêu nào,
nặng lòng tôi hơn vậy!
nhà
địa chủ
Thằng cu ngồi đấy khóc
Cát bụi lấp mặt mày
Mẹ nó giờ hết sữa
Bụng lép, bộ xương gầy
Thằng cu ngồi đấy khóc
Người qua đường lại qua
Nó là con địa chủ
Còn ai dám xót xa!
Thằng cu ngồi đấy khóc
Nó ôm mẹ lay lay
Bộ xương gầy bất động
Mẹ nó chết sáng nay
Thằng cu nằm đấy khóc
Nó còn lại một mình
Lũ ruồi xanh táo tác
Người qua người lặng thinh!
Năm 1954
Cảm khái
Họ khinh ta rách
chẳng ra gì
Áo vải bạc mầu
lại sứt khuy
Ta khinh thiên
hạ sang nhưng ngốc
Thế sự vần xoay
chẳng biết gì.
1953
(Một đêm trên đường đi chợ tỉnh
buôn rau)
Hãy bước lên,
những tầm thường, nhỏ bé
Trút bỏ đi, cái
khôn ngoan khốn khổ
Đến chân trời ấm
nắng của muôn hoa
Như những gì
Chúa đã ban cho ta!
Ta yêu Người,
sao Người cứ bước qua
Ta yêu Đời, sao
Đời mãi dối ta
Ta yêu Trời, sao
Trời gieo bão tố
Ta yêu Trăng,
sao trăng sáng hững hờ!
Tôi đứng đây,
hồn thiêng Côn Sơn
Nghe tiếng gió
than, tiếng biển hờn
Chuông chiều
ngân vọng, chiều cô tịch
Ngàn năm hương
khói, chốn linh nghiêm
Thắng giặc, chăn
dân dạ chửa an
Nước nhà lâm nạn
“giặc nội xâm”
Nịnh thần kéo
cánh, chia nhau lộc
Tính kế bầy mưu,
hại sĩ thần
Chuyện ấy phải
đâu Người chẳng biết
Vận Trời, vận
Nước, biết sao đây?
Lệ Chi đau đáu
vời non nước
Nghĩa khí công
thần, ai với ai?
Nguyễn Trãi ơi!
Người ngự đây
Tấc dạ ngàn năm
mãi vơi đầy
Bình Ngô Đại Cáo
âm vang vọng
Côn Sơn một cõi,
nước non này!
Nguyễn Du
Tôi đứng đây,
nghi ngút hương bay
Như hồn Kiều,
phảng phất đâu đây
Như hồn Người,
thoảng bay gió lá
Trăm năm, vạn
kiếp, tụ quanh người
Người vẫn còn
đây, hương khói đây
Cho tôi chắp
lạy, nén nhang này
Tiên Điền một
cõi, Người ngồi đấy
Thiên hạ về đây,
tưởng nhớ người
Những điều Người
thấy, xưa nay thấy
Thấy đấy nhưng
đời mấy ai đau
Đau đấy, ai đã
đau như Người
Người đau cái
nỗi đau của Đời
“Bất tri tam
bách dư niên hậu
Thiên hạ hà nhân
khốc Tố Như”[1]
Có đôi khúc, đôi
người thô thiển
Làm nỗi đau
Người, đau nhói thêm!
Đâu phải ba
trăm, mà vĩnh hằng
Thiên hạ càng
thêm thấu nỗi lòng
Nhân định thắng
thiên, Người dạy thế
Chữ Tâm kia
thiếu, chữ Tài không!
Chữ Tình, chữ
Hiếu nặng hai vai
Nợ Đời, nợ Nước
có ai hay?
Ai đấy khóc
Người tâm dạ sáng
Ai còn động giấc
ngủ Người đây?!
Em ơi, làm sao
anh không buồn
Trong một lần
giặc Mỹ ném bom
Chúng đã cướp đi
vĩnh viễn
Đôi mắt đen
huyền của em
Ôi, đôi mắt đen
huyền long lanh
Đôi mắt của trời
xanh mộng ước
Em thường nhìn
anh
Cái nhìn trong
suốt
Ôi, đôi mắt
huyền thẳm xanh
Tiếng tim yêu,
tiếng của ngàn năm
Lời của gió, của
trăng huyền dịu
Anh của em, vẫn
của em đây mà
Càng yêu em, hơn
bao giờ như thế
Cái khổ đau ta
cùng chia sẻ
Rồi em sẽ sáng -
sáng bằng ý chí
Và giờ đây, thay
vì ánh mắt em
Là tiếng hát -
Tiếng hát tự con tim
Em cất lên, lắng
đọng cả không gian
Như mắt đen
huyền, bừng sáng long lanh
Trời chẳng phụ,
Phật thương em ý chí
Vượt lên trên -
Trên tất cả nỗi đau
Bởi tình yêu ta,
mãi không phai màu
Vui lên em, cười
tươi như ngày nào
Hạnh phúc vơi
đầy - Trời vẫn đầy sao.
Kính dâng hương hồn những người đã ngã
xuống trong Thế chiến II
Xem xong phim
rồi, tôi thức trắng đêm
Những đôi mắt
Nga mở to xanh thẳm
Những nụ cười
thơ ngây Chúa ban tặng
Các cô gái Nga
đẹp như ánh trăng
Đó là hình ảnh
Những nữ Hồng Quân,
trước giờ xung trận
Mới hôm qua thôi
Họ còn là những
nữ sinh,
sinh viên, diễn
viên...
Mới hôm qua thôi
Lần đầu tiên
Người con trai, cầm
tay trao tặng một nụ hôn
Mới hôm qua thôi
Còn miệt mài
trên trang sách, phím đàn...
Bây giờ đây
Những đôi chân mảnh
mai
Lội qua cánh
rừng bùn lầy ngang gối
Bàn tay trắng
xinh
Cầm chắc tay cây
súng dài
Chưa gặp địch, chưa
đến giờ nổ súng
Họ còn đùa vui,
vuốt ve mái tóc
Khe khẽ hát -
Những bài hát Nga kiệt tác
Đó là những phút
giây trước giờ nổ súng
Liền ngay sau đó
thôi
Xung vào trận,
hiên ngang xiết cò nhả đạn
Tiêu diệt lũ
giặc trời, đen như ruồi
Coi thường bom
nổ, đạn rơi
- rạch nát
bầu trời
Người người ngã
xuống
Người người xông
lên
Chỉ còn rực cháy
trong tim
Tình yêu Tổ quốc,
tình yêu đất nước
Quyết liệt tin,
quyết liệt giành
Thắng lợi cuối
cùng
Hàng triệu trái
tim yêu ngừng đập
Hàng triệu cặp
mắt xanh mở to khao khát
Hàng triệu nụ
cười trên môi chưa tắt
Những đóa hoa
xinh còn cài trên mái tóc
Hàng triệu trẻ
em mắt tròn xoe
Non nớt, thơ ngây
như đấng cứu thế
Hàng triệu cụ
già, hàng triệu người vợ
Hàng triệu cánh
tay chắc khỏe
Hàng triệu thanh
niên tràn đầy sức trẻ
Chỉ mấy năm, hai
mấy triệu người ngã xuống
Họ chết cho loài
người được sống
Họ chết vinh
quang anh dũng
Đó là ngày mãi
mãi hào hùng -
Mồng Chín Tháng Năm
Có thể nào quên,
sao nỡ quên
Có thể nào sửa
xóa, sao dám sửa xóa
Hai quả bom
nguyên tử
Hai thành phố
Nhật, chết vạn người đó
Mấy chục năm
sau, chưa hết phóng xạ
Đừng bao giờ
quên, đừng lẫn lộn
Chiến tranh hãy
còn tàn phá Trung Đông
Bọn lái súng làm
giàu bằng bom đạn
Đẩy con người
giết nhau tang thương
Đừng làm ngơ, đừng
đứng ngoài cuộc
Chống cấm vận, chiến
tranh hạt nhân nguyên tử
Đừng để những
chiếc đầu nóng
Những bàn tay
điên rồ
Ấn nút hạt nhân
nguyên tử
Ngàn năm văn
minh, chốc thành vô nghĩa
Ai sống được
trong bầu trời phóng xạ chứ?
Mà cứ nhơn nhơn
ra
Theo thằng này,
thằng kia!
Nữ Hồng Quân
Liên Xô
Một buổi chiều, cơ
quan tôi lặng người
Công an đến còng
tay người kế toán trưởng
Người kế toán
trưởng nhiệt tình, vui tính
Sống hàng ngày,
tằn tiện, phân minh
Thế là ông nhận
tù chín năm
Tội biển lận
công quỹ chín ngàn
Cho
người Đảng viên đi kháng chiến chín năm
Mỗi năm tù ứng
với một ngàn đồng
Thế là cả đời bộ
đội mất tăm
Ngày ông về -
Tôi - người đầu tiên đến thăm
Dẫu sao - Ông
từng là trưởng phòng
Tôi làm việc
dưới quyền ông cả mấy năm
Thế đấy! “Bao
cấp” cũng có cái nghiêm của “bao cấp”
Thời đó, chỉ có
thể ăn cắp
Khó lắm - Đừng
nói chuyện tham nhũng
Vì ăn cắp, nên
cả mấy năm không sủi hơi, sủi tăm
Tiền ăn cắp dấu
kín - không dám tiêu, dám ăn
Mua con gà, khép
cửa, bóp cổ ăn vụng
Cục trưởng cũng
chỉ hơn một trăm
Tiền đâu ra để
chơi sang
Không như bây
giờ người ngụy biện
Ngày nay tham
nhũng quá tinh vi
Tinh vi gì?
Nhà lầu, xe hơi
sờ sờ
Mấy biệt thự cho
bồ nhí
Con mới du học
về, mở doanh nghiệp triệu đô
Bàn dân thiên hạ
biết cả
Công khai nhơn
nhơn ra thế
Ngẫm chuyện xưa,
chuyện nay
Mỗi thời một cái
hay, mấy cái dở
Anh hùng thời
nay đâu tá?!
Của hồi môn
Tôi thường nghe
bên Tây
Có lắm chuyện
cũng lạ
Có ông bố tỉ phú
Di chúc ông để
lại
Chỉ cho con một
tí
Còn đâu hiến tất
cả
Quỹ từ thiện
chục tỉ
Ông bảo: của
thừa kế
Để lại cho con
ông
Đâu phải chỉ là
tiền
Là cái đầu ông
luyện
Cách làm giầu,
thăng tiến
Của làm ra mới
quý
Của ăn không dễ
lười
Suốt ngày chỉ ăn
chơi
Tỉ mấy cũng hết
veo
Ở nước ta có Bà
Đó là “Bà mẹ cả”
Bà mẹ tên: “Quốc
Gia”
Của như trời,
như bể
Để lại cho lũ
con
Toàn là các “ông
Tổng”
Hàng triệu héc
ta đất
Toàn những chỗ
“Đất vàng”
Ông con ngồi cho
thuê
Tiền thuê thu tỉ
tỉ
Phần “thặng dư”
ém nhẹ
Phần còn lại
lương chia
Sắp nghỉ hưu ông
bán
Ông góp vốn
chung cư
...
Của hồi môn to
thế
Nhoáng cái mất
tăm cả
Con chẳng phải,
cháu không
Mẹ chẳng phải mẹ
riêng
Mà ông mình được
hưởng
Toàn bộ của hồi
môn.
Ông vui - Cả
nước buồn !
Bây giờ nhà tôi
chẳng cái gì thiếu
Của mua, của
biếu vô kể
Thịt bò Úc, bơ
Đức, táo Mỹ
Đôi khi còn phải
đổ đi
Ông nhà tôi bảo:
Thà đổ đi
Chớ dại gì vác
cho ai
Họ ăn không, còn
lắm chuyện điếc tai
Mình làm quan,
toàn ăn của nước ngoài...
Ông nhà tôi nói
cũng phải!
Nhưng chuyện ấy,
làm tôi nhớ lại
Chuyện mười mấy
năm xưa ấy
Mấy cân thịt ông
hàng xóm cho
Làm tôi nhớ mãi!
Hồi đó ông nhà
tôi làm bí thư phường
Lương ít, đông
con, tháng tem nửa cân
Tôi và hai con
mới ra, chưa tiêu chuẩn
Lễ tết còn chưa
có thịt để ăn.
Gia đình tôi ở
cạnh một “ông tốt bụng”
Chả là ông làm ở
cái “cơ quan ghê lắm”
Cứ lễ tết, thịt
chia tới mấy chục cân
Ông chỉ dùng một
nửa
Còn một nửa cho
mỗi người một tí
Năm nào cũng thế
Bà vợ băn khoăn
chẳng dám nói gì
Bởi hàng ngày
ông sống rất chi ly
Nay cho đi, mai
thiếu ai cho?
Nhiều khi tôi
nghĩ, ông dở hơi
Ai trên đời này
nhiễu sự đến vậy?
Mãi sau khi ông
chết rồi
Tôi mới hiểu
Qua tập thơ ông
để lại!
Tôi đọc, tôi
khóc, lòng tự hỏi
Sao bây giờ ăn
không hết đổ đi
Còn bao kẻ đầu
đường, xó chợ
Tôi thấy lòng
mình xót xa
Sao không cho
Người - Mà đổ đi kia chứ?!
Chia phôi (4)
Thời “Bao cấp”
tôi với anh là anh em
Tuy hơi xa,
nhưng ta vẫn luôn gần
Bữa cơm đạm bạc,
ta mời nhau ăn
Chuyện vui,
chuyện buồn tâm sự cả đêm
Từ ngày anh lên cục
trưởng
Khách khứa lu
bù, chẳng thể gặp nhau
Ngày tháng trôi
đi, tình cũ phai màu
Vẫn anh em đấy
Nhưng số phận đã
khác nhau!
Thật ra tôi cũng
có cơ hội làm giàu
Nhưng tôi cứ ám
ảnh “cái ông” Văn Cao
“Cái ông” Hữu
Loan, “cái ông” nảo, ông nào
Tôi chọn “làm
người” ương dở làm sao!
Chuyện thời thế,
thế thời, phải thế
Biết thế nào để
giữ nhau đây?
Thôi, xa anh
Tôi đến với lũ
nghèo
Dẫu biết rằng
“Bãi bể nương dâu”
Chuyện thị
trường - nay thấp, mai cao!
Có một thời tôi
tưởng cái gì mình cũng biết
Cho đến ngày
trên đầu tóc bạc
Tôi tập tễnh vi
tính, tơ nét[2]
Tôi bỗng nhận ra
Cái gì tôi cũng
chỉ biết một nửa!
Tôi trở thành
đứa trẻ
Nhìn quanh thấy
cái gì cũng lạ
Cái gì cũng mới
mẻ
Tôi bắt đầu được
suy nghĩ
Suy nghĩ bằng
thông tin đa chiều
Phải học thêm, phải
học thêm thôi!
Hỡi những người “sống
lâu trăm tuổi”
Xin bỏ bớt lố
lăng, kiêu căng
Đừng lừa người, dối
mình
Đừng khư khư mãi
cái lỗi thời, “cái Tôi”
Xin cùng nhau
khiêm tốn, học hỏi!
Có được không
bạn hỡi?
Bao năm rồi, ta
sống trong mơ
Mơ mãi, mơ hoài,
mơ chẳng thấy
Mơ đến héo hon, mơ
mòn mỏi
Mà sao ta vẫn
sống trong mơ!
Mơ một ngày,
không còn thấy em thơ
Vơ vất bụi bờ
trong gió mưa
Mơ một ngày
không còn thấy cụ già
Còng lưng gánh
hàng rong vỉa hè
Chả thấy ai buồn
mua
Chỉ thấy người đuổi xua...
Mơ một ngày
không còn thấy người nông dân
Nước mắt lưng
tròng nhìn đất mình
Bị ai đó dùng
sức mạnh, đồng tiền tước mất
Mấy miệng ăn
thiếu đất để làm...
Mơ một ngày em
sẽ hiểu
Dù đói nghèo,
khổ đau
Anh không thể
nào thiếu
Tình yêu đất
nước, con người
Tình yêu công
bằng, tự do, lẽ phải...
Anh không thể
thiếu
Như thiếu cơm,
thiếu vải
Thiếu tình yêu
của em
Vì có tình yêu
ấy
Tình yêu dành
cho em
Mới sáng trong,
thắm đậm nghĩa tình.
Chuyện ông bà xứ Canada
Có ông, bà xứ Canada
Trúng xổ số mười
hai triệu hai trăm ngàn đô la
Ông chỉ để lại
hai trăm ngàn
Còn mười hai
triệu hiến vào quỹ từ thiện cả
Người ta hỏi:
sao ông không giữ lại?
Ông trả lời thật
vui: tôi đã có bà ấy!
Chúng tôi yêu
thương nhau trọn đời
Là đủ rồi!
Ôi! Cái ông già Canada !
Sao họ có thể
quý giá đến thế
Nghe thấy người
mà nghĩ đến ta
Sao chỉ vì tiền
- tiền là tất cả!
Cuộc sống mưu
sinh tôi bước đi
Chân trời góc
biển và gió mưa
Tôi để mẹ tôi
mình ở lại
Chống đỡ với
đời, nuôi em thơ
Lầm lũi bao năm
được chút tiền
Tôi mong gặp mẹ
đáp đền ơn
Mười năm trở lại
nhà vẫn thế
Mẹ còn đâu nữa
với cõi trần!
Tôi khóc, tôi
than có ích gì
Tôi buồn, tôi
tủi còn thấy chi
Hỡi người may
mắn đang còn mẹ
Có thấu lòng ta
với mẹ ta!
Đã mười năm rồi
tôi xa nhà
Tết trực thay
cho người ở xa
Giao thừa vui
chút nghe pháo nổ
Uống cô đơn, nhắm chua chát giao thừa!
Mẹ ơi! Mẹ ơi! Mẹ
có khỏe không?
Có
kiếm đủ tiền nấu nồi bánh chưng?
Cho sáu miệng
ăn, bốn đứa con
Mẹ ngồi ăn, thiếu vắng con, mẹ buồn!
Đã bao lần, con
nghe tin mẹ ngất lề đường
Lại lồm cồm dậy,
nai lưng gánh
Có phải trời phú
cho mẹ sức sống dai dẳng
Hay ý chí mẹ như
núi như sông?!
Con ra đi lăn
lóc giữa đời
Hai bàn tay
trắng với đơn côi
Cũng có lúc bừng
lên xán lạn
Rồi lại chìm
trong mất mát mà thôi
Nhưng còn sống,
con không thể khác
Dẫu biết rằng
gương vỡ chẳng thể lành
Con sinh ra
trong thời buổi tai ương
Cũng như mẹ, con
không dễ chết
Mẹ ơi! Mẹ ơi!
Con rất buồn,
con không gánh vác
Được chút gì cho
mẹ
Con mang nhiều
ước mơ tuổi trẻ
Những ước mơ
trời sinh ra con thế
Những ước mơ
cuốn hút con không đừng
Mẹ ơi! Mẹ ơi!
Mười tết con
không về
Mười lọ nước mắt
mẹ dành đó
Mười lọ nước mắt
con cất đây
Biết
bao giờ mới được gặp mẹ cùng mọi người
Có lẽ đến rồi
Sẽ đến thôi!
Mẹ ơi!
Tặng em (12)
Anh tặng em xao
xuyến một chiều thu
Lá thu lay động,
gió thu đùa
Tặng em nắng đẹp
phương trời ấy
Mang bóng hình
ai, gieo ý thơ.
Tặng em (14)
Anh tặng em trời
đất chiều thu
Nắng thu vàng
rắc, gió thu mơ
Tặng em là cả
hồn thu ấy
Chỉ nhận một
thôi, một ý thơ .
Em ơi ngủ cho ngon
Vừa nằm xuống
ngáy liền
Chả thiết âu,
thiết yếm
Vừa làm vừa kiếm
thêm
Cả ngày mười hai
tiếng!
Tôi biết em mệt
lắm
Lo cho năm miệng
ăn
Cái thời gì cũng
hiếm
Bom đạn nổ đùng
đùng
Em ơi ! ngủ cho
ngon
Anh ngồi quạt
cho em
Trời nóng mà mất
điện
Anh quạt có mát
không?
Nhìn em ngủ mà
thương
Vừa hồn nhiên,
vừa đẹp
Tình yêu dành
chồng con
Biết nói sao cho
hết
Biết làm ăn,
tính toán
Biết làm thơ,
hát hỏng
Khi kiếm được,
lòng vui
Hát anh nghe đằm
lắm!
Tôi rón rén mắc
màn
Sợ động giấc ngủ
em
Biết đâu em đang
mộng
Đang hát lời yêu
anh!
Em thấy chăng?
mùa xuân đã đến
Cỏ hoa đón chào,
mưa lất phất bay
Tiếng chim hót
ngợi ca tình ai vậy?
Mà lòng người
như uống men say!
Em thấy
chăng? tiếng xuân thầm gọi
Những lời yêu, run
rẩy trên môi
Đó đây, xuân
sang - Ánh mắt, môi cười
Em hãy lắng
nghe, tiếng xuân đắm đuối
Hương- sắc - màu
xuân trong cõi yêu
Em có nghe tiếng
lòng anh thầm gọi
Khúc nhạc tình
anh viết riêng tặng em
Em có nghe tiếng
biển động trong tim
Khao khát “tiếng
anh” hé rung môi em!
Hãy yêu em,hay
mái mãi xa em?
Hãy thương em
hay mãi mãi giận hờn?
Hãy quên mau hay
mãi mãi khắc sâu?
Ôi! Tình yêu mới
rắc rối làm sao!
Trong lịch sử
nước Mỹ
Lần đầu tiên xâm
lăng
Vớ vào đúng Việt
Nam
Đành chịu thua
cay đắng
Đại chiến thế
giới hai
Nước Đức đánh châu
Âu
Nhằm Liên Xô
đánh thẳng
Mỹ an toàn đứng
trông
Đến khi Liên Xô
thắng
Mỹ nhảy ra chia
phần
Mấy quả bom
nguyên tử
Người Nhật chết,
nhớ không?
Từ ngày Liên Xô
rã
Mỹ trở thành chúa
tể
Đâu đâu cũng
chọc vào
Người nước ấy
giết nhau!
Hãy xem “dân chủ”
họ
Nạn phân biệt
màu da
Dân đói chiếm
phố Wall
Họ hốt sạch, hốt
liền
Nhiều nước theo
nước Mỹ
Họ đều trở nên
giàu
Nhưng cái giàu
có ấy
Phải chăng được
không sao?
Phải cho đặt căn
cứ
Phải ngoan ngoãn
cúi đầu
Nếu không “Cách
mạng Màu”
Tổng thống ắt
treo cổ
Đi đâu cũng răn
đe
Kể cả dùng
nguyên tử
Nhưng cấm họ tự
vệ
Cấm họ có vũ khí
Thế mà ở trên
đời
Còn lắm người
lẫn lộn
Ôi! Thế giới
ngày nay
Biết bao điều
bất ổn!
Chống tham nhũng
áp bức
Đòi dân chủ dân
quyền
Phải gắn liền,
gắn chặt
Chống chiến
tranh, cấm vận
Nhỡ thằng khùng
ấn nút
Liệu ai còn, ai
mất
Mà cứ nhơn nhơn
ra
Theo thằng này, thằng
kia
Cứ tập trận, kéo
bè
Cứ khối này, khối
kia
Cứ lừa dân nước
mình
Để tranh giành
cái ghế
Hỡi loài người
khốn khổ
Hãy mở mắt thức
dậy
Chống chiến
tranh, cấm vận
Chống nguyên tử,
hạt nhân
Đừng tưởng nước
mình mạnh
Nhiều tiền, lắm
hạt nhân
Mà ủng hộ chiến
tranh
Sớm tỉnh ngộ -
Kẻo muộn.
Tôi chưa đến
nước Nhật
Mà chỉ xem ti vi
Ôi bao điều lạ
thật
Ôi bao chuyện
diệu kỳ?
...Có em bé chín
tuổi
Sóng thần cướp
mẹ cha
Em một mình rong
ruổi
Kẻ bơ vơ không
nhà!
Gặp một người
thương bé
Đưa cho em nắm
cơm
Em cám ơn không
nhận
Nhường cho người
đói hơn?
...Có một điều
kỳ lạ
Thủ tướng không
nhận lương
Cứu giúp người
hoạn nạn
Khi dân thường
đau thương
...Có một điều
kỳ lạ?
Thợ trẻ phải
tránh xa
Vào nhà máy
phóng xạ
Nhường chỗ cho
người già
Phải chăng điều
giản dị
Người già sống
đã lâu
Dẫu chết không
nuối tiếc
Thương thợ trẻ
xanh đầu
Chuyện lạ ở xứ
người
Rõ thật vậy mười
mươi
Tôi tự mình thắc
mắc
Khó tìm câu trả
lời.
Ngày ngày trên
sân ga
Có bao chuyến
tàu đi, tàu về
Có bao người
mừng vui
Có bao người
buồn tủi?
Sân ga đầm nước
mắt
Sân ga rộn tiếng
cười
Sân ga chứng
kiến bao cảnh đời
Bao cuộc đoàn
tụ, chia phôi
Tôi đứng đây -
Sân ga
Bùi ngùi nhớ một
ngày
Tiễn chân bạn
thân yêu nhất đời
Ra ngoài chiến
tuyến
Rồi từ đó Người
cách xa
Không một cánh
thư về
Hỡi cố nhân ơi
Kỷ niệm xưa còn
đây
Những ngày ta
sống bên nhau
Khó khăn, buồn
vui chia đôi
Những ngày nắng
gội, kéo xe bò
Vớt tre Phà Đen
Những ngày nhịn
đói, đọc sách
Trong thư viện
Những lúc chia
nhau một nắm xôi
Một điếu thuốc
cuốn nhỏ nhoi
Những lúc đùa
vui, tếu táo
Hồ Tây, Bách Thú
bình thơ
Những đêm giao
thừa
Nằm nghe xôn xao
tiếng pháo
Nhớ quê nhà, cha
mẹ, em thơ...
Sao Người đi
Không trở về!
Hỡi cố nhân ơi
Đâu rồi - Bơ vơ
mình tôi
Biết tâm sự cùng
ai tháng ngày
Nhớ thương muôn
đời mà thôi!
Dài gì bằng
ngóng trông
Mưa gì bằng mưa
lòng
Buồn gì bằng
thiếu anh
Trong đêm mồng
một tết
Đêm nằm không
ngủ được
Thi thoảng tiếng
chân ai
Em vội ra mở cửa
Chỉ thấy bóng
đêm dài
Phương trời anh
biết không?
Đêm nằm không
ngủ được
Tiếng gì như
tiếng chân
Ra cửa, chỉ màn
đêm
Ngóng trông rồi
ngóng trông
Sao Tết anh
không về
Hay thiếu tiền
mua vé
Nợ tiền nhà chưa
trả?
Em cầu Trời, lạy
Phật
Trời, Phật xa
càng xa
Em mong anh từng
giờ
Từng giờ qua lại
qua
Sao đời ta với ta
Yêu nhau cộng thêm
khổ
Mà cứ yêu, cứ
nhớ
Cứ yêu khổ, yêu
sở
Yêu nửa thức,
nửa ngủ…
Có một người như
thế
Đó là ông Văn
Cao
Tài, tài cao từ
trẻ
Mà cả đời nghèo
khổ
Nghèo khổ, cứ
nghèo khổ
Khổ đau, cứ khổ
đau
Thơ mộng, mộng
không hết
Yêu thương đến
lúc chết
Ta hãy nhìn ông
nhìn
Như thấu cõi xa
xăm
Bằng ánh mắt
thăm thẳm
Xa xôi như ánh
trăng
Ta hãy nhìn ông
cười
Nụ cười hiền dịu
tươi
Già không hết
thơ ngây
Nhưng trong nụ
cười ấy
Chua xót cả một
đời.
Như bước trong
cõi mơ
Lưng còng xuống,
suy nghĩ
Ông còn muốn bay
xa
Ta hãy nhìn ông
đàn
Bàn tay già nua
gõ
Chùm âm thanh
vang lên
Như gió mưa bão
tố
Văn Cao, Văn Cao
ơi
Ông sống mãi
trong đời
Thiên Thai và
Suối Mơ
Quốc Ca và Sông
Lô…
Văn Cao, Văn Cao
ơi
Ông sống mãi
trong tôi
Tôi mơ khi nhắm
mắt
Chìm dần trong
khúc hát
Khúc hát nhạc
Văn Cao.
Anh kém tôi mười
tuổi
Lúc đầu tôi gọi -
Là ông
Đó là lần đầu
tôi xem
Kịch Lưu Quang
Vũ
“Mùa hạ cuối
cùng”[3]
Tôi không thể
nào quên
Sao mà già dặn
thế!
Sao mà sâu sắc
thế!
Như người tế
thế, cao niên!
Rồi tôi theo
kịch anh
Rồi tôi đọc thơ anh
Tôi đọc ngày,
đọc đêm
Tôi đọc - Tôi
xem
Và tôi khóc
Kịch anh, thơ anh
Nhìn thấu suốt
thời gian
Thấu suốt biển
ngàn, vạn kiếp
Trái tim hồng
như lửa
Ngòi bút như bão
gió .
Anh “chạy rút”
thời gian
Như chỉ còn
khoảnh khắc
Ý tứ viết chẳng
kịp
Trào ra như dòng
thác
Mười năm, năm
mươi vở!
Mười năm, ngút
ngàn thơ!
Anh nhìn thấu
mọi điều
Anh đi khắp mọi
ngã
Những gì cả thiên
hạ
Ngẩn ngơ khi
nhận ra
Là những gì
quanh họ!
Quang Vũ, Quang
Vũ ơi!
Anh sống có thế
thôi
Chỉ bốn mươi
tuổi đời
Mười năm viết -
Than ôi!
Bao điều anh
chưa kịp?
Quãng đường đua
chưa hết!
Lửa cháy chưa
cạn bấc!
Lòng dạ còn bời
bời!
Nhưng anh sống
lâu nhất
Sống mãi và sống
mãi
Hồn Quang Vũ còn
đây
Lửa Quang Vũ còn
cháy
Như mặt trời, cỏ
cây.
Có một nhà văn
hóa
Nổi danh từ thời
trẻ
Viết suốt ba
mươi năm
Sách chất đầy ba
tủ
Khi mới được nổi
danh
Mỗi lần ra tác
phẩm
Anh vui, đắc chí
lắm
Đường công danh thênh
thang
Cái đầu cứ
nghiêng nghiêng
Cặp kính đeo lồi
mắt
Sự đời anh xa
hết
Ngồi viết và cứ
viết
Cái đời viết của
anh
Có thể chia ba
ngăn
Ngăn cuồng muội,
cấp tiến
Ngăn chửi thầy,
hại bạn
Còn cái ngăn
cuối đời
Lại giả dối, chày
cối
Bây giờ xác xơ
nghèo
Sách chất đầy ba
tủ
Vác bán chả ai
mua
Để chật nhà, chật
cửa
Rồi ít nói, ít
cười
Ngày ngày ngắm
ba tủ
Càng ngắm càng ủ
rũ
Cả nhà ai cũng
sợ
Bỗng một ngày - đùng
đùng
Ông hét to - Hư
danh
Hư danh, đồ hư
danh
Ông đốt sạch
tanh bành!
Thằng cháu xem tờ
nét [4]
Reo: có người
khen ông
Người khen tăng
từng ngày
Ông hữu danh trở
lại!
Ông thích cái
DANH MƠ.
Năm 2008
Chuyện
hai ông Tổng
Thời “bao cấp” có ông
Thường gọi là Ông Tổng
Đại tá thời chống Pháp
Có tài và thông minh
Chỉ tội có chút tham
Cơ quan phân xe đạp
Ông cũng xí một cái
Về bà nhà chợ đen
Tăng nguồn thu tháng thêm
Một lần kiếm cái đài
Ông phải đi máy bay
Đi ô tô nửa ngày
Tính chi phí di lại
Mười tháng lương như chơi
Chiếc xe đạp chợ đen
Mua được vài tháng ăn
Còn chiếc đài năm ấy
Ba năm sau hết dùng
Hồi đó người có tên
Là ông Sên chợ giời
Cán bộ nhỏ thó thôi
Khi Chi nhánh hết thời
Ông lên “Giám đốc ngồi”
Công ty chỉ cho thuê
Nhà xưởng làm nguồn thu
Ông bốc lên Ông Tổng
“Giữ nhà” thành chức giám
Tổng mới so tổng cũ
Sướng gấp trăm vạn lần
Thế mà ông tổng cũ
Bị cấp trên giáng nghỉ
Từ thời Cụ Linh lên
Tổng cũ thế mà buồn!
Mẹ nhỏ, Mẹ lớn
Có một bà mẹ nhỏ
Sống tận góc thôn nọ
Sống cô đơn, nghèo khổ
Nhiều người thương thương là
Bỗng một hôm trời đẹp
Xe con về rộn thôn
Một đoàn các ông lớn
Ai cũng đẹp, cũng sang
Kéo vào nhà thăm bà
Tất ân cần, hỏi han
Ôm lưng bà vuốt vuốt
Cảm động đến dâng tràn
Bà nhận quà, bà khóc
Nước mắt chảy ròng ròng
Vừa quà cáp vừa tiền
Tính đến mấy triệu đồng
Ở nhà “ Bà Mẹ lớn”
“Bà Mẹ lớn Quốc Gia”
Vừa thương vừa xót xa
Tính gộp các khoản ra
Mấy trăm triệu vụ đó
Cả nước ngàn mẹ nhỏ
“Mẹ lớn” ngót hầu bao
Mẹ chi cả ngàn thứ
Mẹ trở thành con nợ
Mẹ khóc, mẹ rên bảo
Mẹ cho lũ dân nghèo
Cả tỉ có tiếc đâu
Nhưng lãng phí mẹ đau
Mẹ đau quá, mẹ khóc
Lũ bay không biết sao!
Phạt
vi phạm
hành chính
Trong cả trăm thứ phạt
Có thứ phạt hành chính
Mươi triệu đồng bạc thôi
Mà có người chết điếng
Thất lạc cái hóa đơn
Bị phạt bốn triệu đồng
Ông chủ phán nhân viên
Bỏ tiền lương ra đóng
Đi xe thiếu giấy tờ
Xe thành xe bị giữ
Tiền phạt tiền giữ lưu
Tính tiền xe chả đủ...
Nhưng nói phạt mà sướng
Cũng là phạt hành chính
Mới nghe tưởng nói đùa
Mà sướng quá là sướng
Tỉ tê nhà trái phép
Đoàn kiểm tra phạt nghiêm
Biên bản phạt hành chính
Tới hàng mấy triệu liền
Tỉ tê cái cân xăng
Thiếu tới mấy phần trăm
Biên bản ghi vi phạm
Phạt hành chính không khoan
Tỉ tê chuyện bảo hiểm
Chuyện xâm hại môi trường
Chuyện sổ sách lằng nhằng
Phạt hành chính không khoan
Đoàn về, chủ liên hoan
Thu lợi tỉ tỉ đồng
Cả tiền phạt, tiền “răn”
Chỉ mấy mươi triệu đồng
Phạt mà lợi, mà sướng
Có đúng không, đúng không?
Có
tội không?
Tôi đến thăm nhà bác
Đường xa không về được
Bác mời tôi ở lại
Ăn với bác bữa cơm
Bác dọn ra đĩa thịt
Bác gắp mời tôi ăn
Còn bác thì không đụng
Chỉ xơi đĩa cà bung
Bây giờ bác đến thăm
Thức ăn bày đầy mâm
Tôi gắp tôm mời bác
Bác xua tay bảo kiêng
Ngẫm đời có tội không
Khi thèm ăn chả có
Khi có chả được ăn
Sao lắm người cứ tham!
Cô tôi
Kính tặng hương hồn cô Đậu Thị Xuyến
Thời nhà tôi gặp hạn
Nhà cửa chẳng còn gì
Năm đó lại đói nữa
Trời sẵn gió lắm mưa
Thế mà rồi qua cả
Chả là có cô tôi
Cô gánh vác mọi thứ
Cơm đói no đủ bữa
Cô tôi khá đẹp gái
Lại tháo vát, có duyên
Từng là cán bộ huyện
Ăn nói thật dịu dàng
Cô chạy chợ bán buôn
Bạn hàng ai cũng nể
Người mua cứ xúm quanh
Hàng chả bao giờ ế
Nhất là các “anh nuôi”
Thấy cô là lại liền
Giá cả đâu phải tính
Mua như mua niềm tin
Hổi trẻ cô đắt giá
Biết bao đám dòm ngó
Nhưng vì hạn gặp hạn
Tình duyên cô lỡ làng
Sau cô gặp chú tôi
Một anh đại úy nghèo
Chữ nghĩa y-tơ-rit
Chỉ đựơc cái thật hiền
Chú tốt bụng, tốt lắm
Sống giản dị, thương người
Chú quý gia đình tôi
Gia đình tôi quý chú
Cô bệnh nên chết
sớm
Chú nhớ thương,
yếu dần
Rồi chú cũng ngả bệnh
Từ giã mọi người luôn
Chẳng chức cũng chẳng quyền
Chẳng giầu cũng chẳng hèn
Nhưng cháu con của cô
Sự nghiệp thật đáng mừng
Năm đứa sống bên Đức
Một đứa đang học Nhật
Một vừa học bổng Mỹ
Tất cả chúng thật ngoan
Cô tôi là thế đấy
Thương người ít nghĩ mình
Nhưng giầu phúc, lắm
phần
Để lại cho cháu con.
Tôi đọc mãi nỗi
buồn
Của những tâm
hồn lớn
Lòng tôi càng
thấm đượm
Một nỗi buồn lớn
hơn!
Một nỗi buồn ai
biết?
Một nỗi buồn xa
xăm
Một nỗi buồn thế
sự
Một nỗi buồn
trần gian!
Đời ai chả muốn
sống
Dù sống khổ, sống
đau
Dù sống sang, sống
giàu
Hay sống ngang,
sống ngạnh
Ai tránh được
cái chết
Dù chết khổ,
chết sở
Dù chết trong
lặng câm
Hay chết hái ra
tiền
Nhưng chết còn
khối chuyện
Chết không hết
nỗi đau
Chết ôm điều mang
theo
Chết để nợ đời sau
Hay sống
độc,sống ác
Chết còn chưa
hết tham
Để ngàn năm địa
ngục
Trả mãi không
hết được
Bạn có thấy kinh
không
Thôi thì nghèo
cũng được
Sống có nghĩa có
nhân
Lên thiên đàng
sướng hơn!
Em đến rồi em đi
Tình xưa đâu
thấy nữa
Lòng trống trải
bơ vơ
Còn mong chi, mong
chi!
Thu đến rồi thu
đi
Thu xưa đâu còn
nữa
Trăng thu chiếu
u buồn
Hồn thu đau vụn
vỡ!
Từ ngày vắng
bóng em
Cây thu buồn
trút lá
Mang cả trời nhớ
thương
Trăng mờ buồn
lặng lẽ
Em đi rồi em về
Cuộc sống bắt ta
thế
Nhưng làm sao có
thể
Giết chết một
nỗi nhớ!
Anh biết phương
trời xa
Em trằn trọc
không ngủ
Em nhớ anh,
thương con
Ngày xuân đâu
thấy nữa?!
Cũng đành thôi,
vậy thôi
Thời thế thế,
phải thế
Nhưng xa nhau
một giờ
Mà dài như thế
kỷ
Thôi, vui lên em
nhé
Hết hạn em lại
về
Với chồng
dại,con thơ
Đói khổ cũng
được mà!
Như trái đất và mặt
trời
Như thuyền và
biển
Như bướm với hoa
Như chim với
rừng...
Anh không thể
thiếu em!
Em là tiếng chim
hót
Vọng rừng xanh
thẳm hồn anh
Em là cánh sao
đêm
Vằng vặc miền
thao thức
Là gió tung cánh
buồm
Cùng thuyền anh
xuôi ngược
Em là xa xưa, là
hôm nay
Là men say,
nhung nhớ tháng ngày
Là cảm hứng bay
bay - Dòng viết lạ
Ở một miền nào
đó
Em là tất cả
Là tất cả của riêng anh.
Anh ôm em vào
lòng
Anh ôm em vào
hồn
Anh hôn em nồng
nàn
Đi vào cõi mênh
mang
Cho sức mạnh
tràn đầy
Mục tiêu nhắm
thẳng ngay
Xây mộng đời mơ
ước
Anh - bệ phóng,
em bay...
* *
*
Thời gian trôi
chảy mãi
Mà sao trong tim
tôi
Bóng hình em còn
mãi
Để tôi đau khổ
hoài.
Nằm nghe, nghe
tiếng mưa Xuân
Rộn ràng như
tiếng chân em trở về
Nằm nghe, nghe
tiếng mưa Hè
Dạt dào như thể
tràn trề bến mê
Nằm nghe, nghe tiếng
mưa Thu
Ru hồn như tiếng
hồn ru dịu dàng
Nằm nghe, nghe
tiếng mưa Đông
Lạnh lùng như
thể em không trở về.
Xuân
về, Xuân lại nở hoa
Đào
đua sắc thắm, mai đua cánh vàng
Đồng
làng tha thướt lúa non
Nắng
hoe hoe nắng, mây vờn vờn bay
Chim
về, chim hót vui vui
Người
đi, người lại thấy người xinh xinh
Em
ngồi tựa cửa ngóng trông
Hé
cười như thể tiếng lòng yêu yêu...
Hạ
sang, chim ríu rít cành
Nắng
chang chang nắng, trời xanh xanh trời
Đồng
làng lúa trải vàng tươi
Phố
phường phượng nở, hoa cười với hoa
Em
ngồi tựa cửa hát ca
Tiếng
lòng phơi phới, ước mơ cháy lòng...
Chiều
thu nửa đẹp, nửa buồn
Nắng
vàng vàng nắng, lá vàng vàng rơi
Nước
thu gờn gợn trong veo
Hồ
thu xao xuyến bóng chiều thướt tha
Gió
thu xào xạc xế tà
Mây
thu nhè nhẹ trôi lờ lờ trôi
Em
ngồi tựa cửa nhớ ai
Mắt
buồn như đọng một vài giọt sương.
Những
ngày thu rớt buồn qua
Đông
đà đã đến, trời đà xám mây
Đồng
làng cây cỏ hiu hiu
Phố
phường vội vã, đêm rơi nhanh dần
Nào
ai lạnh lẽo cô đơn
Em
ngồi như thể nhớ thương một người.
Đêm
nằm thao thức với đêm
Chuyện
ngày mai nói với em những điều
Gặp
em giọng lưỡi liêu riêu
Nói
lời để nỗi đêm dài thâu đêm.
Dẫu
rằng yêu đến tận bờ
Mà
thuyền lơ lửng, lửng lơ giữa dòng
Ngày
trôi, trôi những dở dang
Thuyền
tình lỡ bến, buồn man mác buồn.
Không
đề (23)
Mưa
to, gió rét, mì tôm
Em
ơi! ngủ sớm anh ôm ấp nào
Chung
hơi sưởi ấm cho nhau
Chung
tình cộng hưởng - Mưa gió nào sá chi!
Không đề (24)
Anh
vùi trong suối tóc em
Mùi
thơm thoảng nhẹ, hương Quỳnh đâu đây
Ta
chìm trong giấc mê say
Ngày
mai chung sức đắp xây cuộc đời!
Không đề (25)
Để
anh ve vuốt mái đầu cho em
Cuộc
đời còn lắm bon chen
Ta
trao nhau hết, nghĩa tình đó em!
Không đề (26)
Để
anh xoa dịu, bớt điều âu lo
Để
tim cùng đập, cùng hòa
Để
tình ấm áp, giấc mơ màu hồng!
Em
nằm trong cánh tay tôi
Trong
mơ em nở nụ cười rất tươi
Chả
là trong buổi sáng nay
Có
tiền nhuận bút, tôi may cho nàng
Một
bộ váy áo đắt tiền
Vợ
chồng mơ suốt cả liền mấy năm
Dẫu
là quà cưới muộn màng
Vui
là vui muộn, vui càng vui hơn
Tôi
vùi trong giấc miên man…
Em
nằm trong cánh tay tôi
Bờ
mi ngấn đọng một vài giọt sương
Buổi
chiều nấu cháo cho con
Nó
ốm, mà cháo nấu không có gì
Tem
thì chưa đến ngày mua
Mua
ngoài thì đắt, lương chưa có tiền
Nước
thì xếp gạch cả đêm
Củi
thì sắp hết, mắm tìm đít chai
Một
mình làm việc bằng hai
Ca
đêm nhà máy, ca ngày kiếm thêm
Tôi
nhìn vào cánh tay em
Khô
như ống điếu, da nhăn mấy viền
Còn
tôi cứ bút với nghiên
Với
giống, với má, lội đêm lội ngày
Lương
đưa cho vợ thấm đâu
Đồng
tiền mất giá, làm sao bây giờ?
Thương
vợ, chẳng biết làm gì
Nghĩ
mình bất lực, bất nghì buồn không!
Em
ơi! Em ngủ cho ngon
Ngày
mai chạy chợ cùng em nữa mà
Bữa
kia, anh lên chú K
Nói
vay, xem chú có cho chút gì
Ngủ
đi em ngủ đừng lo
Em
lo nghĩ quá gầy gò cái thân
Ngủ
đi! Em của yêu thương!
con nai
Một lần xem thế
giới động vật
Thấy cảnh làm
tôi thương hại
Đó là chuyện con
hổ và con nai
Con hổ nhỏ bắt
con nai
Con hổ lớn cậy
uy tước đoạt
Hổ lớn nhe răng
phát khiếp
Hổ con ngồi xúm
quanh
Xa hơn là lũ sói
Đen kịt vo ve là
lũ ruồi
Bỗng hai con hổ
lớn quần nhau
Lũ sói một con
chết mất ngáp
Lũ ruồi ngàn con
dằm nát
Ôi cái kiếp con
nai
Ôi cái phận con
ruồi
Tôi bỗng nghĩ
cảnh đời
Sao còn lắm hạng
người
Có hạng như loài
nai
Có hạng như lũ
hổ
Có hạng giống lũ
sói
Có hạng sống
kiếp ruồi
Rồi
Tôi khóc thương
lũ nai
Tôi ghê tởm lũ
ruồi
Từ đó
Tôi thường mơ
Mong cho đến bao
giờ
Người phải là
người
Thú phải là thú
Người không đối
xử như thú
Thú không được
xưng danh là người
Ôi, cái ước mơ
nhỏ nhoi
Cứ ám ảnh tôi cả
đời
Liệu còn có một
ngày
Tôi được nhìn
thấy ước mơ của tôi.
Năm 2010
|
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)